ارشاد الولد(1)
کتابی ارزشمند به گویش حسنآبادی
حسن صادقی
دیوان ده هزار بیتی درویش عباس گزی یکی از آثار ارزشمند باقیمانده از گذشته است که به گویش گزی یا جرقویهای سروده شده است. درویش عباس در سال 1264 قمری ـ نزدیک 170 سال پیش ـ در گز و برخوار متولد شد و در سال 1323 قمری وفات یافت.
درویش عباس اشعار خود را با مضامین عرفانی، موعظه، وصف طبیعت، مدح، هجو و هزل سروده و هدف او از سرودن این اشعار به گفته خود، آگاه کردن فرزندانش بوده به همین دلیل کتاب خود را «ارشاد الولد» نامید اما کتاب با عنوان «غزلیات درویش عباس گزی» نشر یافته است.
ارشاد الولد یا غزلیات درویش عباس گزی کتابی است تماما به گویش گزی یا همین گویش حسن آبادی در ده هزار بیت که انواع شعر از قبیل غزل، قصیده، مثنوی، مسمط، ترکیب بند و بحر طویل را در خود جای داده است. او از تخلص «جزی» در اشعار خود استفاده کرده است.
اشعار درویش عباس مخصوصا غزلیات او بسیار زیباست و این کتاب نه تنها برای مردم گز و برخوار بلکه برای ما حسن ابادی ها کتابی ارزشمند است و شاید تنها کتابی باشد که به این گویش از قدیم باقی مانده و گویش مردم گز در مقایسه با مردم نایین و اردستان بسیار به گویش مردم حسن اباد نزدیک می باشد.
نمونه ای از غزلیات زیبای درویش عباس گزی
بیدّْی آخِر چِشْ کَهْ،خُو مَردُمْ، غم عشق تو یار
بیدّْی آخر چِطیِر کیش آ ، دمار از مور و مار
اشک وارُونَ ، چُو واروُنْ ، از فِراقُت رو وُ شُو
تا پریشانت بِکَه ، بر روی موی مشکبار
دین و دل را گر که نَدْ کَهْ غارت ، از مو، پس چِزو؟(چیرا)
کیچِه ها دِه هر که وینومَهْ ، کِرومَه سنگسار
بُورْکی اما بِمبِرم بُورکی ذُنُنْ وِسُتُو
تا نَمَرتُمْ راستی ، بُرقَعْ سر افکن از عذار
خود زُونَه اما یکی ازجان فشانانِ تو اُن
ای گدایانُت شهان و ای شهانُت خاکسار
همراه: 09138659578